Όλα τα Άρθρα

Η εισαγωγή της Πληροφορικής στα δημόσια σχολεία

της χώρας μας ξεκίνησε από τα Ενιαία Πολυκλαδικά Λύκεια και τα Τεχνικά

Επαγγελματικά Λύκεια στις αρχές της δεκαετίας του ?80. Τα μαθήματα ανέλαβαν να

διδάξουν καθηγητές διαφόρων ειδικοτήτων (κυρίως φυσικοί και μαθηματικοί) οι

οποίοι προηγουμένως είχαν παρακολουθήσει σχετικά σεμινάρια. Το 1992 η Πολιτεία

φάνηκε να αναγνωρίζει τη σημασία της Πληροφορικής και τη δυσκολία να

δημιουργήσει καθηγητές Πληροφορικής με τη διαδικασία της επιμόρφωσης. Έτσι,

αποφάσισε να ιδρύσει δύο νέους κλάδους εκπαιδευτικών ώστε να εμπλουτίσει το

εκπαιδευτικό προσωπικό με πτυχιούχους ΑΕΙ και ΤΕΙ Πληροφορικής. Με τις

διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρο 30 του ν. 2009/92 ιδρύθηκαν οι κλάδοι ΠΕ19

Πληροφορικής ΑΕΙ και ΠΕ20 Πληροφορικής ΤΕΙ. Σκοπός της Πολιτείας, όπως ρητά

αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του παραπάνω νόμου, ήταν: «? η επέ­κταση του μαθήματος της

πληροφορικής στα σχο­λεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και η διδα­σκαλία του

από διδακτικό προσωπικό με ειδικές σπουδές και γνώ­σεις στην επιστήμη της

πληροφο­ρικής. Γι' αυτό και προτείνεται η σύ­σταση δύο νέων κλάδων ΠΕ 19 και ΠΕ

20 πληροφορικής που προ­στίθε­νται στους λοιπούς κλάδους. Στον ΠΕ 19 κλάδο εντάσσονται οι κάτοχοι πτυχίου πληροφορι­κής ΑΕΙ και

στον ΠΕ 20 οι κάτοχοι πτυχίου πληρο­φορικής ΤΕΙ.»<o:p />

Έκτοτε το Υπουργείο Παιδείας προχωρεί σε δύο

παράλληλες, αλλά αντιφατικές κατά τη γνώμη μας, κατευθύνσεις: Αφενός επεκτείνει

σταδιακά τη διδασκαλία της Πληροφορικής σε όλα τα σχολεία της δευτεροβάθμιας

εκπαίδευσης ξεκινώντας από τα Γυμνάσια και συνεχίζοντας (μετά την ψήφιση του

νόμου 2525/97) με τα Ενιαία Λύκεια και τα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια.

Αφετέρου, με διάφορες ρυθμίσεις που ελέγχονται ως προς τη νομιμότητά τους,

καταστρατηγεί το πλαίσιο του νόμου 2009/92 και μετατρέπει τους κλάδους των

επιστημόνων και τεχνολόγων της Πληροφορικής (ΠΕ19 και ΠΕ20) σε κλάδους

πελατειακής εξυπηρέτησης διορίζοντας σε αυτούς πρόσωπα που δεν έχουν σπουδάσει

την Πληροφορική.<o:p />

Σήμερα λοιπόν η Πληροφορική διδάσκεται στη

συντριπτική πλειοψηφία των Γυμνασίων, Ενιαίων Λυκείων και Τεχνικών

Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων της χώρας. Στο Γυμνάσιο διδάσκεται κυρίως χρήση

βασικών εφαρμογών. Στο Ενιαίο Λύκειο διδάσκεται το μάθημα των Εφαρμογών

Πληροφορικής ? Υπολογιστών το οποίο είναι επιλεγόμενο και το μάθημα του

Προγραμματισμού το οποίο και αυτό είναι επιλεγόμενο για την Τεχνολογική

κατεύθυνση. Στα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια διδάσκονται τόσο γενικά

μαθήματα χρήσης όσο και εξειδικευμένα μαθήματα για όσους ακολουθούν τις

ειδικότητες των τομέων Πληροφορικής ? Δικτύων Η/Υ και της Ηλεκτρονικής.<o:p />

Το εκπαιδευτικό προσωπικό αριθμεί χονδρικά 6000 μονίμους και 2000 αναπληρωτές καθηγητές πληροφορικής των κλάδων ΠΕ19

και ΠΕ20 από τους οποίους οι μισοί περίπου

δεν έχουν πτυχίο ή δίπλωμα Πληροφορικής! <o:p />

Τα σχολικά εργαστήρια εμφανίζουν μεγάλη

ποικιλομορφία από τα πλέον σύγχρονα έως ιδιαιτέρως παρωχημένα τεχνολογικά. Η

διαδικασία εκσυγχρονισμού προχωρεί με ικανοποιητικούς ρυθμούς λόγω και του

πραγματικού πακτωλού των κονδυλίων του 3^ου Κοινοτικού Πλαισίου

Στήριξης αλλά και της πίεσης που ασκείται από την ΕΕ στα πλαίσια του σχεδίου

δράσης eEurope στον οποίο προβλέπονται συγκεκριμένα μέτρα για

τον πληροφορικό αλφαβητισμό.<o:p />

Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών των άλλων κλάδων

έχει ξεκινήσει εδώ και ένα χρόνο και προχωρεί σταδιακά με στόχο την αξιοποίηση

της Πληροφορικής σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα αλλά και στις διοικητικές

λειτουργίες των σχολείων και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης γενικότερα.<o:p />

Τα κυριότερα προβλήματα που αναστέλλουν την πλήρη

αξιοποίηση της Πληροφορικής και την παροχή ουσιαστική πληροφορικής παιδείας

είναι επιγραμματικά τα εξής:<o:p />

• Οι βραδείς ρυθμοί αναπροσαρμογής του περιεχομένου των μαθημάτων και της υλικοτεχνικής υποδομής στις τεχνολογικές εξελίξεις.<o:p />
• Η ελλιπής αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων που οδηγεί σε σπατάλες κυρίως με την αγορά περιττού λογισμικού τη στιγμή που υπάρχει διαθέσιμο δωρεάν λογισμικό ανοικτού κώδικα. Θα μπορούσε φυσικά κάποιος να μιλήσει ακόμη και για περίεργη και δαπανηρή προτίμηση στα συστήματα και εφαρμογές λογισμικού γνωστής αμερικανικής εταιρείας?<o:p />
• Η απαξίωση της δημόσιας πληροφορικής παιδείας και η στροφή των μαθητών στην παραπαιδεία ως αποτέλεσμα της αδυναμίας των «μεταλλαγμένων καθηγητών» να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους. <o:p />
• Η υιοθέτηση τεχνικών ειδικεύσεων στα ΤΕΕ με κριτήρια γραφειοκρατικά με κυριότερη συνέπεια τη δυσκολία επαγγελματικής αποκατάστασης των αποφοίτων.<o:p />
• Η αλλοίωση της φυσιογνωμίας των κλάδων ΠΕ19 και ΠΕ20 Πληροφορικής με το διορισμό χιλιάδων μη πληροφορικών που αποτελεί τη ρίζα όλων των προβλημάτων και τροχοπέδη σε κάθε προσπάθεια εκσυγχρονισμού των αναλυτικών προγραμμάτων και της εργαστηριακής υποδομής.<o:p />

H Ένωση Πληροφορικών Ελλάδας θεωρεί ότι δεν

μπορεί να υπάρξει Πληροφορική Παιδεία χωρίς γνήσιους καθηγητές Πληροφορικής.

Το αίτημά μας για οριστική διευθέτηση του προβλήματος και εφαρμογή του νόμου

2009/92 είναι απαίτηση όλης της κοινωνίας που βλέπει να φεύγει μακριά, πολύ

μακριά, το τρένο της Πληροφορικής και η Ελλάδα να μένει απέξω.<o:p />

Υπόγειες ομάδες πίεσης με προσβάσεις στο Υπουργείο

Παιδείας εξακολουθούν να μεθοδεύουν ποικιλοτρόπως το διορισμό εκατοντάδων μη

Πληροφορικών κάθε χρόνο σε αναπληρωτών καθηγητών Πληροφορικής. Είναι ένας

ανήθικος ανταρτοπόλεμος, ας μας επιτραπεί η έκφραση, όπου οι ψευδολογία, η

καταπάτηση των νόμων και του συντάγματος, η επιλεκτική εφαρμογή δικαστικών

αποφάσεων, οι αυταρχικές συμπεριφορές και μια καταπληκτική υποκρισία βρίσκονται

στην ημερήσια διάταξη. Θα μπορούσε κανείς να αφηγείται για ώρες

κωμικοτραγικές  ιστορίες που εξελίσσονται

καθημερινά στα γραφεία των αρμοδίων υπαλλήλων του Υπουργείου Παιδείας, για

διορισμούς φαντάσματα ακόμη και για πλαστογραφίες.<o:p />

Η εκπαιδευτική κοινότητα δεν γνωρίζει τις μεθόδους

και απορεί εύλογα για το πώς βρέθηκαν κάποιοι να διδάσκουν ένα αντικείμενο το

οποίο αγνοούν. Οι μαθητές που ατύχησαν να έχουν ως καθηγητή κάποιον

αλεξιπτωτιστή της Πληροφορικής, αντιμετωπίζουν συνήθως με χιούμορ την τραγική

καθημερινή σχολική πραγματικότητα φτιάχνοντας ανέκδοτα με τις γκάφες και τις

ανοησίες του «καθηγητή» τους. Οι χαμένες ώρες και ευκαιρίες μόρφωσης θα φανούν

αργά ή γρήγορα και θα τους οδηγήσουν στην ιδιωτική εκδοχή του πληροφορικού

αλφαβητισμού που δεν προσφέρεται δωρεάν?<o:p />

Εμείς έχουμε εμπιστοσύνη στην εκπαιδευτική

κοινότητα και ιδίως στους μαθητές και τους γονείς τους οποίους προσπαθούμε να

ενημερώνουμε συνεχώς ώστε να καταλάβουν το μεγάλο κόλπο που παίχτηκε εις βάρος

μας και εις βάρος της ποιότητας των παρεχομένων εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Το

κόλπο ήταν πραγματικά περίτεχνο και αποτελεσματικό: Το Υπουργείο δημιούργησε

τεχνητή έλλειψη πληροφορικών, με την δικαιολογία ότι οι υπάρχοντες δεν έχουν

παιδαγωγική κατάρτιση. Και έσπευσε να καλύψει το «κενό» με καθηγητές άλλων

κλάδων που αδυνατούν να διδάξουν το αντικείμενο και να παρακολουθήσουν τις

εξελίξεις και τους οποίους θα μισθοδοτούν οι Έλληνες φορολογούμενοι για τα

επόμενα 35 χρόνια αναμένοντας υπηρεσίες που δεν θα λάβουν ποτέ! Η εκπαιδευτική

κοινότητα όμως γνωρίζει πλέον και θέτει κι αυτή τα δύο κρίσιμα ερωτήματα που

χρόνια τώρα περιμένουν επίσημη απάντηση από τους ιθύνοντες του Υπουργείου

Παιδείας:<o:p />

1.      Ποια

είναι τα κριτήρια βάσει των οποίων κρίθηκε ότι οι πληροφορικοί δεν διαθέτουν

παιδαγωγική κατάρτιση ενώ οι μαθηματικοί, οι φυσικοί, οι γεωλόγοι, οι θεολόγοι

κ.λ.π. τη διαθέτουν; Όλοι οι

πληροφορικοί διδάσκονται κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών τους όλα τα

μαθήματα γενικής παιδείας που διδάσκονται οι φοιτητές των κλασσικών καθηγητικών

σχολών και επιπλέον ειδικά μαθήματα Διδακτικής της Πληροφορικής, Εκπαιδευτικού

Λογισμικού, Σχεδίασης μαθήματος και πολλά άλλα τα οποία κανείς μη πληροφορικός

δεν έχει διδαχθεί! <o:p />

2.      Είναι

δυνατόν να αντικατασταθεί ένας Πληροφορικός από έναν μη Πληροφορικό στη θέση

του καθηγητή Πληροφορικής; Διότι

και αυτό το ακούμε: ότι υπάρχουν δήθεν συναφείς προς την Πληροφορική

ειδικότητες και όσοι τις έχουν σπουδάσει μπορούν να γίνουν Πληροφορικοί με ένα

σεμινάριο! Αποτελεί μύθο και επικίνδυνη γενίκευση η συνάφεια άλλων ειδικοτήτων

με την Πληροφορική. Γιατί άραγε η συνάφεια που επικαλούνται δεν είναι

αμφίδρομη; Γιατί ένας μαθηματικός διορίζεται ως πληροφορικός ενώ ένας

πληροφορικός δεν επιτρέπεται να διορισθεί ως μαθηματικός; Η Πληροφορική δεν

είναι δεξιότητα, δεν είναι χόμπι, δεν το μαθαίνεις οικιακά, ούτε σε σεμινάρια

μερικών ωρών. Η Πληροφορική είναι αυτοτελής επιστήμη και τεχνολογία και

διδάσκεται στο Πολυτεχνείο, το Πανεπιστήμιο ή το ΤΕΙ με πολυετείς σπουδές στα

αντίστοιχα τμήματα.<o:p />

Με τη συνδρομή της εκπαιδευτικής κοινότητας αλλά

και με τις δικές μας συνεχείς προσπάθειες είμαστε αισιόδοξοι ότι σύντομα η

κατάσταση θα αλλάξει δραστικά. Θα ήταν ωστόσο

λάθος να θεωρήσει κάποιος ότι η αναθεώρηση της πολιτικής διορισμών καθηγητών

Πληροφορικής αρκεί από μόνη της για να λυθούν τα πολύπλοκα προβλήματα και να

δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τον πληροφορικό αλφαβητισμό της ελληνικής

κοινωνίας. Η πληροφορική ως τεχνολογία έχει μια ιδιαιτερότητα: Απαιτεί

συγκριτικά μεγάλες επενδύσεις στην εκπαίδευση των ανθρώπων που την παράγουν και

τη χρησιμοποιούν. Στην εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού πραγματοποιείται η

μεγάλη επένδυση ή η μεγάλη σπατάλη! Ακριβώς για το λόγο αυτό είναι αναγκαίο να

υπάρχει ένα ευρύτερο σχέδιο αξιοποίησης της πληροφορικής και συντεταγμένης

ενίσχυσης της παραγωγής και χρήσης εγχώριας κατά το δυνατόν και αποτελεσματικής

τεχνολογίας.<o:p />

Δεν

υπάρχει σήμερα στο ελληνικό σχολείο μια ξεκάθαρη αντίληψη για το πώς θα

αξιοποιηθεί καλύτερα η Πληροφορική. Υπάρχει έλλειψη προσανατολισμού που οδηγεί σε πολιτικές αποφάσεις

αντιφατικές, καταδικασμένες στην αποτυχία. Στο Γυμνάσιο, Πληροφορική

αποκαλείται η εκμάθηση της χρήσης κάποιων επιμέρους εφαρμογών δίνοντας την

εντύπωση ότι το σχολείο αποσκοπεί στην απόκτηση αποσπασματικών τεχνικών γνώσεων,

γεγονός που δεν δικαιολογείται από την αποστολή και το πνεύμα που πρέπει να

διέπει  τη βασική εκπαίδευση. Στο Ενιαίο

Λύκειο, η διδασκαλία βασικών αρχών προγραμματισμού, θα μπορούσε να συνδεθεί

άμεσα με παιδαγωγικούς στόχους που θα βοηθούσαν τους μαθητές να εμβαθύνουν σε

ένα τρόπο σκέψης ιδιαιτέρως γόνιμο και χρήσιμο. Ούτε αυτό επιτυγχάνεται, όμως,

λόγω της ανισορροπίας μεταξύ θεωρητικής και πρακτικής γνώσης. Στα Τεχνικά

Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια, τα μαθήματα χρήσης υπολογιστών δεν συνδέονται με

το αντικείμενο κάθε τομέα με αποτέλεσμα οι μαθητές να μη διδάσκονται τη χρήση

εφαρμογών που είναι απαραίτητες για την επαγγελματική τους σταδιοδρομία.

Επιπλέον στις ειδικότητες του τομέα της Πληροφορικής τα εξειδικευμένα μαθήματα

που είναι ιδιαιτέρως απαιτητικά, είτε διδάσκονται πλημμελώς από αδαείς

«μεταλλαγμένους καθηγητές» είτε αποκαλύπτουν τις τραγικές ελλείψεις βασικών

γνώσεων των μαθητών οι οποίοι φυσικά δεν μπορούν να αφομοιώσουν την ύλη.<o:p />

Εμείς προτείνουμε μια σειρά μέτρων που θα

αναδείξουν το δημόσιο σχολείο σε παράγοντα διάχυσης της Πληροφορικής σε όλη την

κοινωνία, σε φορέα μια άλλης εκπαιδευτικής αντίληψης που με κεντρικό άξονα την

Πληροφορική θα εστιάσει στην διεπιστημονικότητα, στη σύνδεση θεωρητικής και

πρακτικής γνώσης, στην ανάδειξη του σχολείου σε χώρο δημιουργίας.<o:p />

Προτείνουμε

την καθιέρωση ενός κρατικού Ενδεικτικού Χρήσης Υπολογιστών το οποίο θα απονέμεται μέσα από μια αδιάβλητη

πανελλήνια διαδικασία αξιολόγησης κατά το πρότυπο του κρατικού πιστοποιητικού

γλωσσομάθειας που θεσμοθετήθηκε πρόσφατα. Με τον τρόπο αυτό, τόσο οι μαθητές

όσο και κάθε πολίτης θα μπορεί να πιστοποιήσει τις γνώσεις του στη χρήση

υπολογιστών.<o:p />

Προτείνουμε

την καθιέρωση της χρήσης λογισμικού ανοικτού κώδικα (open source software) σε όλες τις βαθμίδες της

εκπαίδευσης. Με τον τρόπο αυτό

αφενός θα υπάρξει τεράστια εξοικονόμηση κονδυλίων και αφετέρου η εκπαιδευτική

κοινότητα θα έχει στη διάθεσή της λογισμικό το οποίο θα μπορεί να μελετήσει σε

βάθος και να συμβάλλει στην ανάπτυξή δίνοντας διέξοδο στη δημιουργικότητα

μαθητών και καθηγητών. Η χρήση του λογισμικού ανοικτού κώδικα μπορεί εξάλλου να

ενισχυθεί και από ευρωπαϊκούς πόρους αφού εναρμονίζεται πλήρως με κεντρικές

πολιτικές επιλογές σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. <o:p />

Προτείνουμε

την ριζική αναθεώρηση των εκπαιδευτικών στόχων και των αναλυτικών προγραμμάτων ώστε να συνδεθεί αρμονικά η Πληροφορική με τα

άλλα γνωστικά αντικείμενα και ιδιαιτέρως με μαθήματα ανθρωπιστικού

ενδιαφέροντος. Ο πολίτης της Κοινωνίας των Πληροφοριών πρέπει να είναι σφαιρικά

μορφωμένος για να μπορεί να τιθασεύσει στην πληθώρα των δεδομένων και να τα

μετατρέπει σε χρήσιμες πληροφορίες και γνώσεις.<o:p />

Διαφωνούμε

με την εύκολη και αβασάνιστη εισαγωγή της Πληροφορικής στο Δημοτικό σχολείο (με τη μορφή των ξερών τεχνικών γνώσεων χρήσης

ορισμένων εφαρμογών) που μεθοδεύεται από τους αλεξιπτωτιστές της Πληροφορικής

για να δημιουργήσουν νέες θέσεις προς σφετερισμό.<o:p />

Επιμένουμε

στην ανάδειξη της παιδαγωγικής διάστασης της Πληροφορικής που αγνοούν

δυστυχώς οι ιθύνοντες και οι ευνοούμενοί τους. Στερούνται έτσι οι μαθητές μας

της γνώσης και της ικανοποίησης που προσφέρει η αλγοριθμική σκέψη, η μελέτη και κατανόηση πολύπλοκων συσχετισμών σε

βάθος, η αποκάλυψη του τι μπορεί κανείς να αυτοματοποιήσει αλλά και του τι δεν

μπορεί να αυτοματοποιήσει. Γνώσεις και ικανότητες πολύτιμες για κάθε σύγχρονο

άνθρωπο, επιστήμονα ή μη, παραμένουν άγνωστες επειδή οι «μεταλλαγμένοι

καθηγητές» προτιμούν να «απασχολούν» τους μαθητές με πασιέντζα και ζωγραφική!<o:p />

Κλείνοντας, ευχόμαστε η νέα πολιτική ηγεσία του

Υπουργείου Παιδείας να μην υποπέσει στα ολισθήματα των προκατόχων τους. Η Ένωση

Πληροφορικών Ελλάδας είναι έτοιμη να στηρίξει κάθε εποικοδομητική πρωτοβουλία.

Είναι επίσης αποφασισμένη να υποστηρίξει τα συμφέροντα των πληροφορικών και των

μαθητών με κάθε νόμιμο τρόπο.<o:p />